Kennis

De wetgeving voor verrijkte en functionele voedingsmiddelen

De wetgeving voor verrijkte en functionele voedingsmiddelen

De interesse voor gezonde voeding onder consumenten groeit. Verrijkte en functionele voedingsmiddelen spelen hier op in. Aan deze voedingsmiddelen zijn stoffen toegevoegd vanwege bepaalde positieve eigenschappen of om de voedingswaarde te verhogen. Denk aan brood met vezels en margarine met vitamine A D en plantensterolen. Maar welke stoffen mag je wel en welke niet toevoegen aan levensmiddelen? Welke regels gelden er?

Definitie

Verrijkte voedingsmiddelen zijn voedingsmiddelen waaraan vitaminen of mineralen zijn toegevoegd. Margarine met toegevoegd vitamine A en D is een voorbeeld van een verrijkt voedingsmiddel. In het Warenwetbesluit toevoeging micro-grondstoffen aan voedingsmiddelen staat de volgende definitie: Verrijkte eet- of drinkwaar: een eet- of drinkwaar waaraan een of meer micro-voedingsstoffen zijn toegevoegd, maar die niet tot hoofddoel heeft het leveren van micro-voedingsstoffen.

Het leveren van micro-voedingsstoffen is dus niet het hoofddoel, zoals dat bij voedingssupplementen wel het geval is. Als een voedingsmiddel wordt verrijkt vanwege een gezondheidsclaim, valt het product ook onder de functionele voedingsmiddelen. Voor een functioneel voedingsmiddel bestaat geen officiële definitie. Aan functionele voedingsmiddelen zijn bepaalde ingrediënten toegevoegd vanwege een bepaald positief effect op de gezondheid. Bijvoorbeeld: met calcium verrijkte producten voor ondersteuning van de botten.

Europese verordening

In Verordening (EG) Nr. 1925/2006 betreffende de toevoeging van vitaminen en mineralen en bepaalde andere stoffen aan levensmiddelen is vastgelegd welke stoffen mogen worden toegevoegd en onder welke voorwaarden. Zo is er in de bijlage van deze verordening een lijst opgenomen met de vitaminen en mineralen en de vormen die mogen worden toegevoegd. Een vitamine of mineraal moet in ten minste een significante hoeveelheid aanwezig zijn, nadat deze is toegevoegd. Voor het bepalen van een significante hoeveelheid moet volgens Verordening (EU) nr. 1169/2011, bijlage XIII, Deel A worden uitgegaan van:

  • 15 % van de in punt 1 vermelde voedingswaardereferenties per 100 g of 100 ml voor andere producten dan dranken;
  • 7,5 % van de in punt 1 vermelde voedingswaardereferenties per 100 ml voor dranken, of
  • 15 % van de in punt 1 vermelde voedingswaardereferenties per portie voor verpakkingen die één portie bevatten.

Ook het toevoegen van andere stoffen dan vitaminen en mineralen is toegestaan, behalve voor de stoffen die in Bijlage III van de verordening zijn opgenomen. Aan onbewerkte producten zoals groenten en vlees en dranken met meer dan 1,2 volumeprocent alcohol mogen geen vitaminen en mineralen worden toegevoegd.

Aan de etikettering, presentatie en reclame worden ook eisen gesteld. Onder andere dat voedingswaarde-etikettering verplicht is en dat de toevoeging van vitaminen en/of mineralen vermeld mag worden, onder de voorwaarden van Verordening (EG) nr. 1924/2006 inzake voedings- en gezondheidsclaims voor levensmiddelen. De bepalingen in Verordening (EG) Nr. 1925/2006 zijn niet van toepassing op voedingssupplementen.

Nederlandse wetgeving

In Nederland is de verordening vastgelegd in het Warenwetbesluit Toevoeging micro-voedingsstoffen aan levensmiddelen. Hier staat onder andere dat er in verrijkte eet- of drinkwaren geen micro-voedingsstoffen aanwezig mogen zijn in hoeveelheden die schadelijk kunnen zijn voor de volksgezondheid.

Voor de vitaminen en mineralen in bijlage 2 en 3 van het besluit is vastgesteld in welke hoeveelheid zij mogen worden toegevoegd. Het totaal aanwezige gehalte in een redelijk geachte dagconsumptie van het product, moet ten minste 15% en ten hoogste 100% van de in die bijlagen vermelde aanbevolen dagelijkse hoeveelheid bedragen.

Naast dit warenwetbesluit zijn ook Warenwetregeling Vrijstelling vitamine D en Warenwetregeling vrijstelling toevoeging foliumzuur en vitamine D aan levensmiddelen van toepassing.

Hulp nodig?

Heb je vragen over dit onderwerp, wil je meer informatie of je etiket laten controleren? Neem dan contact met ons op. We helpen je graag.

Auteur: Sanne de Backer
Labelling specialist
Levensmiddelenadditieven: de juiste wetgeving

Levensmiddelenadditieven: de juiste wetgeving

Aangepaste overgangstermijn etikettering na Brexit

Aangepaste overgangstermijn etikettering na Brexit