Kennis

Wat is kruisbesmetting en hoe voorkom je het?

Wat is kruisbesmetting en hoe voorkom je het?

Werk je in een bedrijf dat voedingsmiddelen produceert? Dan heb je de term kruisbesmetting vast gehoord. Om ziekte te voorkomen is het belangrijk kruisbesmetting te vermijden. Maar wat houdt kruisbesmetting eigenlijk in en hoe kan je het voorkomen?

Wat is kruisbesmetting?

Kruisbesmetting is het besmetten van voedingsmiddelen met micro-organismen, allergenen, chemische stoffen of fysische delen die hier niet in horen te zitten. Bij allergenen, chemische stoffen en fysische delen noemen we dit ook wel contaminatie. Kruisbesmetting treedt bijvoorbeeld op als rauwe producten en gegaarde producten niet (goed) gescheiden worden. Hierbij kunnen micro-organismen die aanwezig zijn op het rauwe product worden overgedragen op de gegaarde producten. Indien er pathogene micro-organismen aanwezig zijn, kunnen deze micro-organismen in het gegaarde product uitgroeien en bederf en/of ziekte veroorzaken. Bij allergenen ontstaat er bijvoorbeeld kruisbesmetting als een product zonder ei besmet wordt door productresten van een ei-product. Consumenten met een ei-allergie ervaren allergische reacties bij het eten van het besmette product. Zulke allergische reactie moet je natuurlijk voorkomen.

Hoe voorkom je kruisbesmetting?

Door het volgen van de wettelijke HACCP normen, hygiënecodes en/of kwaliteitssystemen (waarbij HACCP de basis is), kan je een systeem opzetten van procedures, werkinstructies en controles om zo kruisbesmetting te voorkomen. Enkele algemene maatregelen die je kunt nemen:

  • Maak de productielijn schoon.
  • Zorg voor een juiste productieplanning waarbij producten zonder allergenen eerst worden geproduceerd gevolgd door producten met de meeste allergenen.
  • Sluit de productielijn af, zodat geen fysische delen in bijvoorbeeld een ketel kunnen vallen.
  • Zorg dat medewerkers hygiëneregels toepassen, zoals het niet dragen van sieraden. Bewaar ook geen privé spullen in werkkleding.
  • Houd rauwe en gegaarde producten gescheiden in ruimten, tijd en medewerkers.
  • Sla producten in een gesloten verpakking op.

Een helder kwaliteitssysteem

In een kwaliteitshandboek of goedgekeurde hygiënecode ligt vast welke procedures, werkinstructies en controles je moet uitvoeren om voedselveilig te werken en zo kruisbesmettingen te voorkomen. Zorg dat je beschikt over een duidelijk kwaliteitssysteem en breng medewerkers binnen je organisatie op de hoogte van de procedures en instructies. Vraag bij twijfel hulp aan een Quality Assurance adviseur. Deze weet precies waar je op moet letten en hoe je voldoet aan wetgeving, maar ook aan certificeringsnormen, zoals BRCGS, IFS en FSSC 22000. Ook helpt de adviseur je bij een goede implementatie in de praktijk.

Goede opleiding is essentieel

Het goed uitleggen van opgestelde procedures en werkinstructies aan medewerkers zorgt voor kennis en begrip. Door voldoende en juiste trainingen en instructies te verzorgen, zijn medewerkers op de hoogte van alle regels om kruisbesmettingen te voorkomen. Geen tijd of niet de kennis in huis om zelf een training samen te stellen? Bekijk ons trainingsaanbod om medewerkers snel van de juiste training te voorzien, zoals via E-learning. Met de E-learning Basis voedselveiligheid is je kennis over voedselveilig werken snel up-to-date. Of denk aan een E-learning allergenenbeheersing in de productie.

Controleren en continu verbeteren

Door regelmatig te controleren of werkinstructies in de praktijk goed worden nageleefd, weet je precies waar de verbeterpunten liggen binnen je bedrijf. Voer bijvoorbeeld periodiek hygiëne-inspecties uit. Met digitale inspecties inspecteer snel en efficiënt en heb je via grafieken ieder moment inzicht in de verbeterpunten binnen je bedrijf. De tijd die je over hebt, stop je in het doorvoeren van verbeteringen. Hiermee voorkom je kruisbesmettingen en zorg je voor een voedselveilig product.

Analyseren

Om zeker te weten dat je geen kruisbesmettingen over het hoofd hebt gezien en het product microbiologisch aan de eisen voldoet, moet je regelmatig microbiologisch onderzoek uitvoeren. Laat eindproducten microbiologisch onderzoek op een aantal parameters en denk aan oppervlakte onderzoek om te controleren of de schoonmaak voldoende is.

Meer informatie?

Wil je kruisbesmetting voorkomen en kun je hier wel wat hulp bij gebruiken? Onze QA adviseurs staan graag voor je klaar om je te helpen bij iedere stap. Bijvoorbeeld met een QA-abonnement, waarbij onze adviseurs samen met jou bouwen aan je kwaliteitssysteem. Van het vaststellen van beheersmaatregelen tot en met de implementatie in praktijk. Wil je een passende training over kruisbesmetting volgen, kwaliteitszaken digitaliseren, labonderzoek laten uitvoeren of een monsternameplan laten opstellen? Ook daar helpen we je graag bij. Neem contact met ons op.

Als eerste op de hoogte zijn van de nieuwste kennisartikelen? Volg onze LinkedInpagina.

Auteur: Angelique van Oostveen
Senior adviseur QA

De laatste berichten

Kruisbesmettingen met allergenen: zo voldoe je aan de wetgeving

Kruisbesmettingen met allergenen: zo voldoe je aan de wetgeving

Allergenen management

Allergenen management

E. coli, STEC en EHEC: hoe voorkom je besmetting met deze bacterie?

E. coli, STEC en EHEC: hoe voorkom je besmetting met deze bacterie?