Voedingswaardetabel: hier moet je op letten
De voedingswaardetabel op de verpakking helpt consumenten bij het maken van een bewuste keuze. Een voedingswaardetabel bevat echter regelmatig onjuistheden. Lees waar je op moet letten en hoe je tot de juiste voedingswaarde komt.
Tot een aantal jaar geleden was het alleen verplicht om een voedingswaarde te vermelden op een voorverpakt levensmiddel als er een voedingsclaim of een gezondheidsclaim werd gebruikt. Met de invoering van Verordening (EU) nr. 1169/2011 is de voedingswaardevermelding een verplicht onderdeel geworden voor alle voorverpakte levensmiddelen, met uitzondering van levensmiddelen genoemd in bijlage V van de verordening en dranken met een alcoholvolumegehalte van meer dan 1,2%. Voor die laatste categorie heeft de sector alcoholhoudende dranken in maart 2018 een zelfreguleringsvoorstel gepresenteerd aan de Eurocommissaris Gezondheid en Voedselveiligheid. Het voorstel is er op gericht dat eind 2022 informatie beschikbaar is voor consumenten van alcoholische dranken aangaande voedingswaarde en ingrediënten.
De voedingswaarde heeft betrekking op het levensmiddel zoals het wordt verkocht. Het is toegestaan om de voedingswaarde na bereiding te vermelden, maar dan moet een voldoende gedetailleerde bereidingswijze zijn vermeld op de productverpakking. De verplichte en vrijwillige vermeldingen vind je in de voedingswaardetabel. Het is niet toegestaan om in de tabel andere voedingsstoffen te noemen dan degene die hier worden vermeld, bijvoorbeeld cholesterol of transvetzuren.
De tabelvorm is verplicht. Bij onvoldoende ruimte op het etiket mogen de gegevens ook achter elkaar worden geplaatst in plaats van in tabelformaat. De lettergrootte moet minimaal 1,2 mm zijn.
Vitaminen en mineralen mogen alleen worden vermeld indien ze in significante hoeveelheden aanwezig zijn. Deze staan vermeld in bijlage XIII deel A punt 2 van de verordening. Hierbij geldt dat het percentage van de dagelijkse referentie inname (%DRI) naast het gehalte in µg of mg moet worden aangegeven.
Voor de overige nutriënten mag ook worden aangegeven wat de referentie-inname (RI) in % is. Om dit percentage te bepalen, zijn referentie-innames vastgesteld voor een gemiddelde volwassene. Deze zijn aangegeven in bijlage XIII deel B van de verordening. Als de RI wordt aangegeven naast het gehalte in g/100g of g/100 ml, dan moet altijd de volgende zin onder de tabel worden vermeld: Referentie-inname van een gemiddelde volwassene (8400 kJ/ 2000 kcal).
In veel gevallen is het wenselijk om de voedingswaarde ook per portie aan te geven. Alleen is dit niet in plaats van, maar naast de voedingswaarde per 100 g of 100 ml. Bovendien moet de portie worden gekwantificeerd en het aantal porties dat in de verpakking aanwezig is, moeten worden aangegeven. Bijvoorbeeld: een verpakking van 250 gram bevat 5 porties van 50 gram.
Herhaling van voedingswaarden in het hoofdgezichtsveld, meestal op de voorkant van de verpakking, en in een andere vorm is toegestaan. Alleen gelden hiervoor wel een aantal voorwaarden. Zo mag er geen willekeur zijn van de nutriënten die worden herhaald. Je moet een keuze maken tussen alleen energie óf de combinatie energie, vetten, verzadigde vetzuren, suikers en zout. De herhaling mag zowel per 100 g/100 ml als per portie zijn. Als het per portie is, moet de energetische waarde ook per 100 g/100 ml worden uitgedrukt.
De voedingswaarde die in de voedingswaardetabel moet komen te staan kan op een aantal manieren worden bepaald:
Bij berekening van de hoeveelheid zout wordt uitgegaan van de formule: zout= natrium x 2,5. Hierbij is natrium de hoeveelheid natrium die van nature aanwezig is plus de natrium die aanwezig is uit ingrediënten. De energetische waarde wordt berekend met de omrekeningsfactoren vermeld in bijlage XIV van Verordening (EU) nr. 1169/2011.
Gebruik je voor het berekenen van de waarden voor de voedingswaardetabel Excel? Je berekent de voedingswaarden voor recepten, productspecificaties en etiketten nog eenvoudiger en sneller met de online software module Specificaties. Voer de voedingswaarden van grondstofspecificaties in en de software doet de rest. Als producent ben je verantwoordelijk voor de juistheid van de informatie op de verpakking. Dus bij twijfel over een berekende waarde: toets deze middels een Nutritionele analyse.
Als gevolg van natuurlijke schommelingen zal het product nooit exact het voedingsstofgehalte bevatten zoals vermeld. De vermelde gehaltes mogen alleen niet zoveel afwijken dat de consument zou kunnen worden misleid. Voor de bevoegde autoriteiten is er daarom een leidraad opgesteld voor het vaststellen van toleranties voor voedingswaarden die op een etiket worden vermeld. Het betreft hier de ‘Leidraad voor de bevoegde autoriteiten ten behoeve van de controle op de naleving van de EU-wetgeving inzake Verordening (EU) nr. 1169/2011 met betrekking tot het vaststellen van toleranties voor voedingswaarden die op een etiket worden vermeld’. Dit betekent in de praktijk dat er toleranties naar boven en beneden zijn toegestaan. Echter, indien een claim wordt gemaakt, zal aan de eis van die claim moeten worden voldaan. In het geval van vitaminen en mineralen zal minimaal de significante hoeveelheid aanwezig moeten zijn. In tabel 4 van de leidraad zijn ook richtsnoeren gegeven voor de afronding van voedingswaarden.
Het opstellen van een etiket en de juiste voedingswaarde berekenen, is vaak een complexe taak. Onze etiketteringsspecialisten stellen dagelijks etiketinformatie inclusief voedingswaarden op voor tal van producten en weten precies waar je op moet letten. Ook als het gaat om de regels in andere landen. Zij helpen je graag, zodat je er zeker van bent dat je aan de wet- en regelgeving voldoet. Neem contact op met ons.
