Het gebruik van suiker in voedingsmiddelen

Waarom suiker in producten?

De mens heeft een aangeboren voorkeur voor zoet. Zoet geeft een signaal dat een voedingsmiddel energie bevat en niet schadelijk is. Suiker zorgt ervoor dat andere smaken beter tot hun recht komen. Zo kan suiker de bittere smaak van chocolade verminderen. Suiker wordt gebruikt voor de kleur en smaak in voedingsmiddelen. Bij verhitting van suikers boven het smeltpunt én in afwezigheid van eiwitten, ontstaat  een donkerbruine kleur en karamelsmaak. In bakkerijproducten zorgt suiker voor volume en textuur, het zorgt voor een zachter en luchtiger deeg. Bij roomijs zorgt suiker voor een romige structuur, het verlaagt het vriespunt van ijs waardoor het langzamer bevriest en er minder ijskristallen ontstaan. Een andere belangrijke reden om suiker toe te voegen aan producten is het verlengen van de houdbaarheid van producten. Suiker trekt water aan waardoor het niet meer beschikbaar is voor micro-organismen. Jam is hiervan een goed voorbeeld, door de aanwezige suikers kunnen micro-organismen hierin niet meer leven.

Hoeveel suiker mag je?

Nederlanders krijgen gemiddeld anderhalf tot twee keer meer suiker binnen dan de aanbevolen hoeveelheid. We eten gemiddeld twintig suikerklontjes aan vrije suikers per dag. Onder vrije suikers vallen alle toegevoegde suikers plus de suikers die van nature aanwezig zijn in honing, siropen, vruchtensappen en vruchtenconcentraat. Van nature aanwezige suikers in fruit, groente en zuivel vallen niet onder vrije suikers. Dit komt erop neer dat we per persoon dertig kilo suiker per jaar eten.

De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) heeft een advies opgesteld voor de hoeveelheid maximale suikers die je binnen mag krijgen. Zij adviseren een maximum van 10 procent vrije suikers van het totaal aantal calorieën wat je op een dag binnen mag krijgen. Dit zou neerkomen op vijftig gram vrije suikers bij een dagelijkse inname van 2000 kcal per dag. Het advies van de WHO heeft alleen betrekking op vrije suikers en niet op van nature aanwezige suikers. Het advies voor de totale suikerinname per dag is negentig gram op basis van 2000 kcal per dag.

Hoe lees ik een etiket?

Om inzichtelijk te maken hoeveel suiker je tot je neemt, is het soms handig om te rekenen in suikerklontjes. Eén suikerklontje is gelijk aan vier gram. Dat wil zeggen dat vijftig gram neerkomt op 12,5 suikerklontjes per dag. Wanneer je bij een product kijkt in de voedingswaardetabel bij ‘waarvan suikers’ kun je controleren hoeveel gram suiker in het product aanwezig zijn. In het voorbeeld hiernaast is te zien dat deze vruchtensap 9,5 gram suiker bevat per 100 milliliter. Dat is dus iets meer dan twee suikerklontjes. Belangrijk is om hierbij te kijken naar de portiegrootte, want een glas is vaak meer dan 100 ml. Op het etiket is aangegeven dat een portie 215 ml is. Dat betekent dat een glas vijf suikerlontjes (20,40 gram) bevat. Dit is al bijna de helft is van het maximale aantal suikers wat wordt geadviseerd per dag.

Andere benaming van suiker

Naast het lezen van de voedingswaardetabel blijft het handig om te kijken naar de ingrediënten. De ingrediënten staan op volgorde van hoeveelheid aangegeven. Wanneer één van de eerste ingrediënten suiker is, weet je al snel dat het product veel suiker bevat. Helaas is suiker niet altijd even makkelijk te herkennen vanwege de verschillende benamingen. Een aantal woorden zijn echter makkelijk te herkennen. Woorden die eindigen op ‘ose’, ‘siroop’, ‘stroop’ en ‘suiker’ zijn andere benamingen voor suikers. Naast deze benamingen zijn er nog andere manieren om suiker te vermelden die minder makkelijk te herkennen zijn. Voorbeelden hiervan zijn:

Appelsapconcentraat, beetwortelsap, caramel, castor melis, demerara, fruitconcentraat (peer, appel enzovoort) , fruitextract, fruitsapconcentraat, geconcentreerd vruchtensap, gula djawa, HGCS, honing, kandij, melasse, muscovado, nectar, oerzoet, sucanat.

Claims

Daarnaast staan er op veel producten claims. Steeds vaker zie je op een product ‘minder suiker’ of ‘zonder toegevoegde suikers’ staan. Aan deze claims zijn eisen verbonden, die zijn vastgesteld in Verordening (EG) Nr. 1924/2006.

Deze claims zeggen dus al iets over de hoeveelheid suikers in een product. Aan claims zijn de volgende eisen gesteld:

• Suikerarm: is alleen toegestaan als het suikergehalte van het product maximaal 5 g/100 g voor vaste stof of 2,5 g/100 ml voor vloeibare stoffen bedraagt.
• Suikervrij: is alleen toegestaan als het suikergehalte van het product maximaal 0,5 g/100 g of 0,5 g/100 ml bedraagt.
• Zonder toegevoegde suikers: is alleen toegestaan als aan het product geen mono- of disacchariden of andere vanwege hun zoetkracht gebruikte levensmiddelen zijn toegevoegd.
• Minder suiker: is alleen toegestaan als het product 30 procent minder suiker bevat dan een vergelijkbaar product.

Bij Normec Foodcare hebben wij een aantal etiketteringsspecialisten in dienst die tevens diëtist zijn. Zij kunnen hulp bieden voor bijvoorbeeld producten voor speciale doelgroepen en voedingssupplementen.