Bentazon: strengere maatregelen door watervervuiling in Vlaanderen
In zowel België als Nederland zijn er strenge regels rond het gebruik van bentazon. Dit is een herbicide dat wordt gebruikt om onkruiden te bestrijden, vooral in gewassen zoals bonen en erwten. Door recent gepubliceerde onderzoeken waaruit blijkt dat de maatregelen in Vlaanderen onvoldoende effect hebben, zijn in België de regels per 2024 aangescherpt.
De regels hebben voornamelijk betrekking op de bescherming van het milieu, in het bijzonder de kwaliteit van grond- en oppervlaktewater. Hoewel de basisprincipes van de wetgeving in beide landen overeenkomen, zijn er enkele specifieke verschillen die hieronder worden toegelicht.
(Aangescherpte) wetgeving in België
In België wordt het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen zoals bentazon gereguleerd door verschillende overheidsinstanties, waaronder de Federale Overheidsdienst Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu (FOD Volksgezondheid) en regionale milieuagentschappen. De belangrijkste regels rond bentazon zijn:
- Beperkt gebruik: Bentazon mag alleen gebruikt worden op percelen waarvan vastgesteld is dat er geen risico is op uitspoeling naar het grondwater. Dit betekent dat landbouwers moeten zorgen dat hun bodem voldoende organisch materiaal bevat, wat de uitspoeling kan verminderen.
- Bufferzones: Er geldt een verplichte bufferzone van minstens 5 meter rond oppervlaktewater. Daarnaast moeten technieken worden toegepast om de drift van het middel (het onbedoeld verwaaien van spuitnevel) met minimaal 75% te verminderen.
- Afstand tot waterlopen: Gewassen die behandeld zijn met bentazon moeten op minstens 5 meter afstand van waterlopen worden ingezaaid.
- Waterwingebieden: Het gebruik van bentazon is verboden in waterwingebieden die worden gebruikt voor de productie van drinkwater. Landbouwers zijn verplicht om te controleren of hun perceel zich in zo’n gebied bevindt.
- Registratieplicht: Percelen waarop bentazon wordt gebruikt moeten geregistreerd worden. Alleen geregistreerde landbouwers mogen bentazon kopen en gebruiken.
Als de waterkwaliteit in de loop van 2024 niet verbetert, wordt het gebruik van bentazon mogelijk volledig verboden in België.
Wetgeving in Nederland
In Nederland wordt het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen, inclusief bentazon, gereguleerd door het College voor de Toelating van Gewasbeschermingsmiddelen en Biociden (CTGB). De Nederlandse regels zijn als volgt:
- Waterbescherming: Bentazon mag alleen worden gebruikt op percelen waar geen risico bestaat op vervuiling van het grond- en oppervlaktewater. Net zoals in België worden er maatregelen genomen om uitspoeling te voorkomen, zoals het gebruik van bodems met voldoende organisch materiaal.
- Driftbeperking: Er zijn strikte regels voor het toepassen van driftbeperkende technieken. Dit omvat onder andere het gebruik van specifieke spuitdoppen en het aanhouden van bufferzones rond waterlopen.
- Bufferzones: Net zoals in België geldt in Nederland een verplichte bufferzone van minstens 5 meter langs waterlopen en waterlichamen, om de kans op verontreiniging van oppervlaktewater te verminderen.
- Verbod in waterwingebieden: Het gebruik van bentazon is verboden in waterwingebieden waar drinkwater wordt gewonnen, om de vervuiling van grondwater te voorkomen.
- Monitoring en herbeoordeling: In Nederland wordt het gebruik van bentazon regelmatig beoordeeld op basis van monitoringgegevens. Als blijkt dat bentazon een te groot risico vormt voor de waterkwaliteit, kan de toelating worden aangepast of ingetrokken.
Vergelijking tussen België en Nederland
Bufferzones en afstand tot waterlopen: beide landen hanteren een bufferzone van 5 meter rondom waterlopen en er zijn verplichtingen om driftreducerende technieken toe te passen.
- Waterwingebieden: In zowel België als Nederland is het gebruik van bentazon in waterwingebieden verboden om de drinkwatervoorraad te beschermen.
- Uitspoelingsbeperkingen: Beide landen leggen de nadruk op het voorkomen van uitspoeling naar het grondwater, met specifieke vereisten zoals het controleren van het organische materiaal in de bodem.
- Registratieplicht: In België moeten percelen geregistreerd worden om bentazon te mogen gebruiken, terwijl in Nederland dit vooral via strikte toelatingsregels en naleving van gebruiksvoorschriften wordt gecontroleerd.
- Toekomstige restricties: België heeft duidelijk aangegeven dat als de waterkwaliteit tegen 2024 niet verbetert, het gebruik van bentazon mogelijk volledig wordt verboden. Nederland volgt een vergelijkbare lijn van herbeoordeling, maar er is (voorlopig) geen expliciete deadline.
Conclusie
In zowel België als Nederland is de wetgeving rond het gebruik van bentazon streng, met een sterke nadruk op waterbescherming. Hoewel de regels in beide landen grotendeels overeenkomen, ligt de nadruk in België iets meer op verplichte registratie van percelen, terwijl Nederland vooral inzet op monitoring en herbeoordeling door het CTGB. Beide landen kunnen het gebruik van bentazon verder beperken als de waterkwaliteit niet verbetert.
Nuttige info
