Gekleurde chocolade: de strijd tussen regelgeving en creativiteit
Gekleurde chocolade, vaak bestaande uit massieve, ongekleurde chocolade met decoratie van gekleurde chocolade, is een populaire traktatie. Vooral rond feestdagen zoals Sinterklaas en Kerst zie je de mooiste figuurtjes. Deze kleurrijke lekkernijen geven een speelse draai aan traditionele chocoladeproducten en trekken de aandacht van consumenten. Het is des te opmerkelijker dat het kleuren van chocolade wettelijk gezien niet is toegestaan. Hoe kan het dan dat de winkels er toch mee vol liggen? In dit artikel onderzoeken we de achtergrond van deze regelgeving en de praktijk rondom gekleurde chocolade.
Volgens de Europese en nationale Nederlandse en Belgische regelgeving moet chocolade voldoen aan strikte normen. In de Europese Richtlijn 2000/36/EG inzake cacao- en chocoladeproducten voor menselijke consumptie worden onder andere de verkoopbenaming, omschrijving en kenmerken van verschillende cacao- en chocoladeproducten beschreven.
Naast deze Europese richtlijn is er in Nederland het Warenwetbesluit Cacao en Chocolade, waaraan voldaan moet worden. Dit besluit beschrijft de eisen waaraan cacao- en chocolaproducten moeten voldoen en welke toevoegingen zijn toegestaan. De basis ingrediënten van chocolade zijn cacaoboter, cacaomassa, suiker en melk, afhankelijk van het soort (puur, melk, wit). De regels zijn bedoeld om de kwaliteit en consistentie van chocoladeproducten te waarborgen, zodat consumenten weten wat ze kopen.
In België zijn de eisen voor cacao- en chocoladeproducten vastgelegd in het Koninklijk Besluit van 19 maart 2004 inzake cacao- en chocoladeproducten voor menselijke consumptie. Op enkele verschillen na, komt dit in grote lijnen overeen met het Nederlandse Warenwetbesluit. Nationale wetgeving kan dus wel per lidstaat verschillen.
Naast de specifieke regelgeving voor cacao- en chocoladeproducten moet ook voldaan worden aan algemene levensmiddelenregelgeving, zoals verordening 1333/2008 inzake levensmiddelenadditieven. Deze verordening legt de voorwaarden en beperkingen vast voor het gebruik van additieven in voedsel. Onder het kopje snoepgoed valt categorie 05.1 Cacao- en chocoladeproducten als omschreven in Richtlijn 2000/36/EG. In deze verordening is duidelijk vindbaar dat het toevoegen van kleurstoffen aan de categorie cacao- en chocoladeproducten niet is toegestaan.
Ondanks de wetgeving is gekleurde chocolade een veelvoorkomend fenomeen. Producenten lijken er vooralsnog, ondanks de risico’s, voor te kiezen om deze gekleurde chocolade op de markt te brengen. In benamingen en ingrediëntenlijsten zul je de gekleurde chocolade niet direct terugvinden: ingrediënten worden uitgeschreven en de gekleurde chocolade wordt vermeld als gekleurde decoratie, zodat het accent niet op chocolade ligt. Ook wordt er op die manier geprobeerd onderscheid te maken tussen de ongekleurde chocolade en de gekleurde chocoladedecoratie. Het lijkt uiteindelijk geen verschil te maken, decoratie of niet, het blijft gekleurde chocolade.
Op dit moment lijkt er nog geen oplossing of alternatief te zijn voor het dichten van het gat tussen wens en wetgeving. Er zijn alternatieven voor het gebruik van gekleurde chocoladedecoratie, zo mag suikerwerk gekleurd worden; de rode Sint-mijter kan gemaakt worden van roodgekleurde musketzaadjes. Maar dit zal een andere smaakbeleving zijn en ook het mondgevoel verandert. Een extra laagje van alleen kleurstof aanbrengen op de chocolade, dus zonder menging, lijkt ook niet toegestaan. Een additief op zichzelf, kleurstof in dit geval, is geen eigen levensmiddelencategorie en kan zodoende ook niet worden beschouwd als decoratie of coating.
De consument reageert over het algemeen positief op gekleurde chocolade. Het biedt een visueel aantrekkelijke optie. Feestdagen zijn het perfecte moment voor deze kleurrijke traktaties en veel mensen beschouwen het als een luxeproduct passend bij de feestelijke sfeer. Hierdoor is de vraag naar dergelijke producten de afgelopen jaren gestegen, wat de beschikbaarheid in winkels en online heeft vergroot.
Gekleurde chocolade blijft een intrigerend onderwerp, waarbij de wettelijke voorschriften in conflict staan met de wensen van consumenten en de creativiteit van producenten. Terwijl de wetgeving gericht is op het waarborgen van kwaliteit en veiligheid, blijkt er een grote vraag naar deze kleurrijke producten te bestaan. De toekomst van gekleurde chocolade lijkt afhankelijk van veranderingen in de wetgeving of nieuwe productinnovaties. Tot die tijd lachen de gekleurde sinten, kerstmannen en paashazen ons tegemoet en moeten we er als consument zijnde wellicht maar gewoon van genieten.
