Wat is het verschil tussen een kleurstof en een kleurend levensmiddel?

Niet alle levensmiddelen zijn van zichzelf zo prachtig mooi gekleurd. Door het toevoegen van een kleurstof of kleurend levensmiddel kun je een product kleuren. Maar wat is het verschil tussen een kleurstof en een kleurend levensmiddel? En wat zegt de wetgeving over het gebruik hiervan?

Clean labelling is een trend. Hierbij worden etiketten en producten zoveel mogelijk E-nummervrij gemaakt, door bijvoorbeeld alternatieven te gebruiken voor E-nummers. Kleurstoffen zijn additieven en hebben een E-nummer. Kleurende levensmiddelen hebben geen E-nummer. Voor het kleuren van levensmiddelen wordt steeds vaker gebruik gemaakt van een kleurend levensmiddel in plaats van kleurstoffen.

Definitie en declaratie

Volgens bijlage I van Verordening (EG) nr. 1333/2008 is de definitie van kleurstoffen:

Stoffen die aan een levensmiddel kleur geven of teruggeven en die natuurlijke bestanddelen van levensmiddelen en andere natuurlijke bronnen bevatten die gewoonlijk noch op zich als levensmiddelen worden geconsumeerd, noch als kenmerkende voedselingrediënten worden gebruikt. Preparaten die uit levensmiddelen en ander eetbaar natuurlijk uitgangsmateriaal zijn verkregen door een fysische en/of chemische behandeling die resulteert in een selectieve extractie van de kleurstof (en niet van de aromatische of voedingsbestanddelen) zijn kleurstoffen in de zin van deze verordening.

Kleurstoffen worden als additief gedeclareerd op het etiket, bijvoorbeeld ‘kleurstof: E160c’ of ‘kleurstof: paprika-extract’.

Kleurende levensmiddelen zijn geen additieven, maar ingrediënten. Het zijn levensmiddelen die kleurende componenten bevatten en worden toegevoegd met de bedoeling een product te kleuren, maar kunnen ook als zodanig worden geconsumeerd. Een voorbeeld is bietensap. Kleurende levensmiddelen moeten als ingrediënt op het etiket vermeld worden, dus bijvoorbeeld ‘bietensap’. In de wetgeving bestaat geen definitie van een kleurend levensmiddel.

In het ‘Handboek additieven voor levensmiddelenfabrikanten’ van de NVWA (versie: 2.0, 25 september 2020) staat dat kleurende levensmiddelen alleen mogen worden toegevoegd aan levensmiddelen als er door het toevoegen van die kleurende levensmiddelen geen gezondheidsrisico ontstaat en de consument niet misleid wordt. Het toevoegen van kleurende levensmiddelen aan bijvoorbeeld verse tonijn of vleesbereidingen, is niet toegestaan.  

In deze levensmiddelen mogen ook geen kleurstoffen worden gebruikt. Er is het risico op misleiding (het ziet er verser uit dan het in werkelijkheid is) en de voedselveiligheid is daarom in het geding. Deze risico’s ontstaan door het kleuren van het levensmiddel an sich, ongeacht of dit gebeurt door het toevoegen van kleurstoffen of van kleurende levensmiddelen. Indien kleurende levensmiddelen worden gebruikt ter vervanging van een toegestane kleurstof, is er geen probleem. 

Hulp nodig?

Bij de ontwikkeling van een product is het goed om eerst na te gaan of je te maken hebt met een kleurstof of kleurend levensmiddel. Dan kan worden bepaald of het toevoegen ervan is toegestaan en hoe deze op de juiste wijze gedeclareerd moet worden op het etiket.   

Wij ondersteunen je graag bij het samenstellen van etiketten. Neem contact met ons op.  

Op de hoogte blijven van de nieuwste kennisartikelen? Volg onze LinkedInpagina.