Sulfiet in additieven: een verborgen allergeen
Als kwaliteitsmanager ben je vast bekend met de zogenaamde additievenwetgeving: Verordening (EG) Nr. 1333/2008 inzake levensmiddelenadditieven. Ieder voedingsmiddel moet hieraan voldoen, maar ben je je er van bewust dat dit niet betekent dat je daarmee ook automatisch aan de allergenenwetgeving voldoet?
Verordening (EU) Nr. 1169/2011 bepaalt hoe ingrediënten en allergeneninformatie op een verpakking moeten worden vermeld. Additieven zijn ook onderdeel van de ingrediënten van een levensmiddelenproduct en moeten dus ook aan dit beleid voldoen. Als een additief bewust aan een voedingsmiddel is toegevoegd is het simpel: dit moet terugkomen in de ingrediëntenlijst en als het een allergeen betreft moet deze in een afwijkende typografie worden weergegeven.
Er zijn ook additieven die niet intentioneel aan het eindproduct zijn toegevoegd maar wel nog in het product aanwezig zijn zoals additieven die via het “carry-over” beginsel aan het product zijn toegevoegd. Deze dienen meestal niet in de ingrediëntenlijst te worden opgenomen. Echter wanneer deze allergene stoffen bevatten, dient de allergenen informatie alsnog te worden toegevoegd aan de ingrediëntenlijst.
Verder kan het ook zijn dat er restanten van additieven in een product aanwezig zijn, bijvoorbeeld van technische hulpstoffen. Dan hebben we het over residuen. Verordening (EU) Nr. 1169/2011 definieert dat residuen geen ingrediënten zijn en dus ook geen onderdeel uitmaken van de ingrediëntenlijst. In geval mogelijke residuen van allergene stoffen kan het aangewezen zijn om een allergeenwaarschuwing op het etiket te vermelden.
In Nederland zijn met het nieuwe Nederlandse allergenenbeleid van de NVWA nieuwe grenswaarden bekendgemaakt en is het gebruik van wel of geen PAL (Precautionary Allergen Labelling, voorheen bekend als de “sporen van” declaratie) verplicht gesteld. In België geldt hiervoor het advies van het wetenschappelijk comité aangaande referentiedosissen voor allergenen.
Onze experts hebben een whitepaper ontwikkeld over allergenenmanagement, waarbij je we op een praktische manier meenemen in de wereld van allergenen en kruisbesmetting. De volgende onderwerpen komen aan bod:
Er is één residu dat wel heel interessant is voor mensen met een allergie: sulfiet.
Sulfiet veroorzaakt eigenlijk geen allergische reactie, maar een overgevoeligheid. Het bevat ook geen eiwitten en daarom is er ook geen referentiewaarde in mg allergeeneiwit vastgesteld. Het staat wel in de lijst met allergenen in bijlage II van Verordening (EU) Nr. 1169/2011 en heeft daar een grenswaarde van 10 mg/kg of 10 mg/l gekregen. Dit is het gehalte dat maximaal in het eindproduct aanwezig mag zijn. Dit is dus onafhankelijk van de hoeveelheid die de consument ervan eet.
Zwaveldioxide en sulfieten (E220-E228) worden in levensmiddelen vooral gebruikt voor het verlengen van de houdbaarheid en deze additieven zijn in Verordening (EG) Nr. 1333/2008 bij veel producten dan ook op hoge hoeveelheden van enkele tientallen tot enkele duizenden mg/kg toegelaten. Dit zijn waarden die ver boven de eerdergenoemde Europese grenswaarde van 10 mg/kg vallen. Daarmee moet je ze dus vermelden in een afwijkende typografie.
Daarnaast is zwaveldioxide uit zwavelverbranding sinds 1 oktober 2024 in Europa goedgekeurd als actieve stof in biocidengebruik in de omgeving van voedsel en veevoer. Biociden zijn middelen om schadelijke organismen te bestrijden. Voorbeelden hiervan zijn desinfectiemiddelen, conserveermiddelen en middelen tegen ongedierte. Dit kan dus ook een antibacteriële laag op een verpakking of iets vergelijkbaars zijn. Vaak is niet exact bekend wat voor gevolgen dit heeft voor het sulfietgehalte in het eindproduct, maar wees alert op het feit dat het allergeen moet worden vermeld indien er hiervan meer dan 10 mg/kg in het levensmiddel aanwezig is.
Zwaveldioxide en sulfieten hebben een kans om ademhalingsproblemen te veroorzaken bij mensen met astma. Daarom is het belangrijk dat het correct als allergeen staat vermeld. Dus: of sulfiet nu als additief wordt gebruikt, via een coating in aanraking komt of op een andere manier als residu in je levensmiddel terechtkomt houdt rekening met astmatische consumenten en declareer het als er meer dan 10 mg/kg in het eindproduct aanwezig is
