Voedselfraudebeheersing in de praktijk
Het is voor bedrijven een hele uitdaging om de beste aanpak te bedenken voor voedselfraudebeheersing. Sinds 2018 bevatten alle GFSI-standaarden voor kwaliteitssystemen eisen omtrent beheersing en voorkomen van voedselfraude. Dat houdt in dat bedrijven die voedingsmiddelen produceren zich moeten verdiepen in de risico’s op voedselfraude en de mogelijke beheersing hiervan. Hoe je dat aanpakt, lees je in deze blog.
De definitie van voedselfraude die GFSI stelt is: kwetsbaarheid van voedselfraude, gevoeligheid voor of blootstelling aan een voedselfrauderisico, dat wordt beschouwd als een hiaat of tekortkoming die de gezondheid van de consument in gevaar zou kunnen brengen als deze niet wordt aangepakt. Oftewel een collectieve term voor alle soorten toepassingen van voedselfraude zoals opzettelijke vervanging, niet vermelde toevoegingen, knoeien met producten of verkeerde voorstelling (bijvoorbeeld een merk namaken of verkeerde informatie op het etiket) van voedingsmiddelen, ingrediënten of verpakkingen. Dit alles voor economisch gewin wat uiteindelijk de gezondheid van de consument negatief kan beïnvloeden. Voedselfraude is niet van vandaag of gisteren, maar kwam eerder al voor. Denk bijvoorbeeld aan het aanlengen van wijn of het verdoezelen van slechtere kwaliteiten van producten.
In 2018 zijn vele voedselfraudezaken aan het licht gekomen, zoals onwettelijk gebruik van sulfiet in gehakt door meerdere slagers, Spaanse rosé welke werd verkocht als Zuid-Franse rosé, gestolen afgekeurde potjes broodbeleg die toch op de markt werden gebracht en honing met een andere herkomst dan op het etiket stond.
Ook in de huidige tijd is voedselfraude een veelvoorkomend probleem. Hierbij enkele voorbeelden:
De voedselfraude analyse wordt ook wel het VACCP (Vulnerability Analysis Critical Control Points) onderdeel van het kwaliteitshandboek genoemd naast HACCP (voedselveiligheid) en TACCP (Food defense). Goede leveranciersbeheersing is de basis van de voedselfraude analyse. De juiste informatie van de leverancier over het ingekochte product/grondstof is erg belangrijk om te bepalen of een product authentiek is en voldoet aan de opgegeven specificatie.
Goede relaties met leveranciers kunnen helpen om de informatie snel te ontvangen. Daarnaast is informatie van de organisatie van de leverancier belangrijk, gaat het bijvoorbeeld goed met het bedrijf en is voldoende capaciteit aanwezig om de partijen te kunnen leveren. Kwaliteitssystemen BRC Food, IFS Food en FSSC 22000 hebben guidance documenten uitgebracht over het onderwerp voedselfraudebeheersing. In deze documenten staat uitgelegd welke onderdelen nodig zijn om aan de eisen van voedselfraudebeheersing te voldoen.
De VACCP-analyse start met het verzamelen van informatie over de productgroepen en leveranciers. Denk hierbij aan zaken als: zijn in het verleden fraudezaken of verdenkingen aan het licht gekomen met deze productgroep? Is de hele keten bekend? Welke controles en analyses worden al uitgevoerd? Aan de hand van de verzamelde informatie wordt bepaald wat het risico is op fraudezaken. Voor de productgroepen en/of leveranciers met het hoogste risico worden extra beheersmaatregelen ingevoerd.
Een gedetailleerde analyse is noodzakelijk voor GFSI-normen. Tijdens audits blijkt dat auditoren dieper op voedselfraude ingaan en een gedegen en overzichtelijke analyse willen zien. Naast de analyse op de grondstoffen, is inzicht in de leveranciers (hoe staan de bedrijven ervoor, is voldoende aanbod van de producten mogelijk en wordt een reële prijs gevraagd?) en de interne organisatie (waar in de organisatie is het mogelijk frauduleuze handelingen uit te voeren en hoe wordt dit voorkomen) van belang. Bedrijven die veel grondstoffen hebben, kunnen deze bijvoorbeeld in productgroepen indelen. Maar dan moet wel gekeken worden naar specifieke fraude gevaren binnen de productgroep, zoals producten met een specifieke herkomst, claims of schaarse producten zoals saffraan.
De voordelen van een uitgebreide voedselfraude analyse zijn:
Onze specialisten hebben al vele voedselfraude analyses uitgevoerd. Wij gaan gedegen te werk door de leveranciersbeheersing en informatie te beoordelen. Samen met de informatie van historische incidenten per productgroep en opkomende zorgelijke aspecten wordt bepaald wat het risico is.
Dit zetten wij af tegen de kans op het ontdekken van voedselfraudezaken, dit kan onder andere door het uitvoeren van analyses, denk hierbij aan DNA onderzoeken. Ook helpt de aard van het product bij de kans op het ontdekken, hele producten zijn moeilijker te frauderen en beter herkenbaar dan versneden of gemalen producten. Daarnaast wordt het risico op fraude per leverancier bepaald en wordt een analyse op de interne organisatie uitgevoerd. De analyse wordt afgesloten met een conclusie en indien nodig nieuwe beheersmaatregelen.
Heb je vragen of ben je benieuwd naar de mogelijkheden van een voedselfraude analyse en het laten opstellen van een voedselfraudeplan? Neem contact met ons op.
