Listeriaborging aangescherpt door wijziging in Verordening (EU) 2073/2005 per 1 januari 2026
Vanaf 1 januari 2026 wordt de verplichting dat voedselproducenten en retailers in heel Europa een gedegen studie uitvoeren naar Listeria monocytogenes aangescherpt. Het nieuwe criterium stelt: is er geen onderbouwing van de listeriagroei? Dan moet Listeria monocytogenes afwezig zijn in 25 gram van het product, gedurende de hele houdbaarheid. Wat houdt deze aanscherping precies in en wat betekent dit voor retailers en voedselproducenten in de Nederlandse en Europese markt? We spreken met Johan Brandsen, Senior Adviseur QA bij Normec Foodcare.
In Verordening (EU) 2073/2005 is een wijziging op komst, die stelt dat Listeria monocytogenes niet aanwezig mag zijn in 25g, gedurende de hele houdbaarheid. “Dat laatste is ook meteen de wijziging”, laat Johan Brandsen, Senior Adviseur QA bij Normec Foodcare weten. De wijziging heeft enkel betrekking op food categorie 1.2 Kant-en-klare levensmiddelen die als voedingsbodem voor Listeria monocytogenes kunnen dienen.
Hij verduidelijkt dat in de huidige situatie Listeria monocytogenes binnen deze categorie niet mag worden aangetroffen in 25g voordat het levensmiddel de directe controle van de exploitant die het geproduceerd heeft, heeft verlaten. “In de aankomende wijziging mag Listeria monocytogenes niet worden aangetroffen in 25g gedurende de gehele houdbaarheidstermijn, als er geen studie is uitgevoerd die aantoont dat de mogelijke uitgroei van Listeria 100 kve/g niet zal overschrijden naar tevredenheid van de bevoegde autoriteit, zoals de NVWA in Nederland of de FAVV in België. Indien er wel een goedgekeurde studie is, geldt de bovengrens van 100 kve/g Listeria monocytogenes per gram product, gedurende de gehele houdbaarheid van het product.”
Deze nieuwe EU-listeriawetgeving krijgt grote impact op (Europese) retailers en voedselproducenten. “Omdat het EU-wetgeving betreft, wordt de basis straks voor iedereen gelijk”, legt Johan uit. Toch kunnen de regels straks per lidstaat verschillen. “Omdat de studie naar tevredenheid van de bevoegde autoriteit moet worden uitgevoerd, kunnen lidstaten er een eigen interpretatie of aanvulling aan geven.” Mocht je als retailer exporteren naar andere EU-lidstaten, dan kun je dus te maken krijgen met eventuele extra eisen.
Ook is het mogelijk dat er een interpretatie vanuit NVWA en/of de FAVV komt in de vorm van een herzien versie van Infoblad 85 (Nederland) of een omzendbrief (België). Daar is op dit moment echter nog niets over bekend.
Een andere aanscherping binnen de Verordening is dat er na normoverschrijding direct een recall moet worden uitgevoerd. Johan: “Waar je eerder nog een positieve release kon doen, zoals vrijgave op basis van analyses, gaat dit na de wijziging per 1 januari 2026 niet meer.” Indien je de nieuwe gestelde norm overschrijdt, moet je direct een recall laten uitvoeren, stelt Johan.
Om aan te tonen dat de groei van Listeria monocytogenes onder de 100 kve/g blijft, moeten voedselproducenten en retailers in heel Europa vanaf 1 januari 2026 een gedegen studie uitvoeren, bijvoorbeeld met groeimodellen en een challengetest.
Benieuwd wat de nieuwe wetgeving voor jou betekent en of je een studie moet aanvullen of herzien? Onze specialisten ondersteunen je hier graag bij. Met een nulmeting onderzoeken we de huidige status en inrichting van de processen. Uiteindelijk krijg je van ons een rapportage waarin we aanbevelingen doen, zodat jij meteen aan de slag kan.
