3 tips voor het interpreteren van analyseresultaten
Het interpreteren van analyseresultaten zorgt in de praktijk nog weleens voor vragen. “Tegen welke norm ga ik toetsen, wat is goed of slecht en hoe zeker ben ik van dit resultaat?”. In dit blog geven we tips over hoe je op een juiste manier je analyseresultaten kunt interpreteren.
Soms kun je van tevoren de norm bepalen. Als je tegen een wettelijke norm toetst (bijvoorbeeld Verordening (EU) 2073/2005 of Verordening (EU) 2023/915) dan ligt niet alleen het aantal monsters en de meetmethode vast, maar ook de norm die geld voor de betrokken producten. Het vergelijken is dan vaak heel eenvoudig en zal ook tot weinig discussies en vragen leiden. Check hierbij niet alleen de Europese en de Nederlandse/Belgische wetgeving, maar houd hierbij ook rekening met de wettelijke vereisten in land van bestemming van de betrokken producten.
Het wordt vaak lastiger als er geen wettelijke normen zijn. Probeer dan te achterhalen of er elders normen zijn vastgelegd. Denk aan de inkoop- of verkoopvoorwaarden. Zorg dat je tegen deze parameters en normen gaat testen. Indien dit soort voorwaarden er zijn, is het van essentieel belang deze bij het afsluiten van een verkoopovereenkomst te delen met de kwaliteitsdienst. Ook moet je deze vastleggen in bijvoorbeeld productspecificaties en analyseplannen. Daarnaast kun je normen voor analyses ook terugvinden in sectorgidsen zoals hygiënecodes en autocontrolegidsen.
Indien er geen normen zijn vastgesteld, kun je kijken of er wetenschappelijk literatuur beschikbaar is die je helpt met het opstellen van normen. Diverse kennisinstituten hebben boeken uitgebracht met daarin mogelijke groepen levensmiddelen en de daarbij behorende normen, bijvoorbeeld Microbiological guidelines Support for interpretation of microbiological test results of food – Universiteit van Gent.
Kijk daarnaast kritisch op welk moment je in het proces een monster neemt en welke norm je daarbij zelf verwacht. Als een product uit een hete oven komt, is het logisch dat je daar zeer lage microbiologische uitslagen bij verwacht. Het zoutpercentage kan juist ineens hoger zijn omdat in de oven vocht verdampt is.
Leg tenslotte vast welke norm je gaat hanteren en wat de basis is van deze getallen. Je kan dan achteraf altijd terugvinden hoe je tot een bepaalde beslissing bent gekomen.
Het laboratorium dat het monster onderzoekt, geeft uitslag over het monster en niet over het product. Bij zalm is er een groot verschil of je de staart laat onderzoeken op zout of het dikke middendeel. Als je op de monsteromschrijving “zalm” zet, dan zal er een uitslag komen over zalm en dus met twee andere waardes. Zorg ervoor dat je een zo representatief mogelijk deel van een product als monster instuurt. Soms kan het zelfs beter zijn het hele product op de sturen zodat het laboratorium er een goed mengmonster van kan maken.
Daarnaast is er ook nog natuurlijke spreiding. Zeker landbouw en dierlijke producten kunnen te maken hebben met seizoen verschillen. Ook heeft elk monster een bepaalde meetonzekerheid. Deze kan je altijd opvragen bij het laboratorium. Als er dus een zeer geringe overschrijding is, kan het zijn dat deze binnen de meetonzekerheid valt en je dus niet altijd direct actie hoeft te ondernemen.
Elke methode heeft zijn eigen voor- en nadelen en vaak zijn er meerdere methodes om een bepaalde parameter te meten. Het laboratorium kiest de methode die het best past bij hun manier van werken en apparaten. Op deze manier kan er dus verschil zitten in een uitslag wanner deze analyses op verschillende methodes worden uitgevoerd. Indien je resultaten met elkaar wilt vergelijken, is het belangrijk om te weten hoe de analyse is uitgevoerd.
Als je analyses uitvoert ten opzichte van wettelijke normen, moet je kiezen voor geaccrediteerde methodes. Niet elk laboratorium is voor alle type analyses geaccrediteerd. Vraag altijd de accreditatiestatus op bij het laboratorium. Kies ook een methode die past bij wat je wil monitoren of meten. Voor microbiologisch onderzoek kun je kiezen voor een kwalitatieve methode (aan- of afwezig) of een kwantitatieve methode (CFR/gr).
Heb je vragen of kunnen wij je helpen met microbiologische analyses? Neem contact met ons op.
