Tegenwoordig zijn voedingssupplementen niet meer weg te denken uit het dagelijkse voedingspatroon van de consument. Er wordt rijkelijk reclame voor deze supplementen gemaakt en ze zijn te koop in de winkel én op internet. Het aanbod is dusdanig groot dat het de indruk wekt dat eenieder ze zomaar te koop kan aanbieden. Maar om ze op de markt te brengen, moeten ze wel aan enkele voorwaarden voldoen. En de consument moet de zekerheid hebben dat aan die voorwaarden is voldaan. Wat zijn supplementen precies en waar moet u als producent en consument rekening mee houden?
Kenmerkend voor een voedingssupplement is dat het met één been in de wereld van de voedingsmiddelen hinkt en met het ander in de wereld van de gezondheidsproducten, en dit met de blik gericht op medische producten. Laten we eens kijken hoe een supplement gedefinieerd wordt.
Een supplement is een voedingsmiddel dat in kleine doses beschikbaar is zoals tabletten, capsules en poederzakjes. Het is – zoals de naam aangeeft – een supplement bij de voeding maar die deze niet vervangt. Deze producten bevatten doorgaans enkel of een combinatie van:
Vitamines zijn micronutriënten, moleculen voor vitale functies, die we in zeer kleine hoeveelheden nodig hebben. Hun naam betekent “amines van het leven”. Vitamines hebben verschillende functies. Mineralen kunnen in twee categorieën worden gegroepeerd: macro-elementen en micro-elementen of sporenelementen. De eerste gebruik je in grotere hoeveelheden, de tweede in kleinere hoeveelheden.
Voedingssupplementen kunnen ook plantenbereidingen bevatten. Planten zijn een natuurlijke bron van voedingselementen. Planten maken van nature bepaalde stoffen aan om hen te helpen te overleven. Zij kunnen immers niet vluchten bij gevaar om zich te beschermen. Een concreet voorbeeld is de tabaksplant: wanneer de plant belaagd wordt door insecten, reageert hij hierop door de uiterst giftige stof nicotine te produceren.
Naast deze noodzakelijke werking voor de plant (bijvoorbeeld insecten verjagen) hebben de secundaire metabolieten/deze stoffen vaak ook een werking op de mens. Ze vinden hun toepassing in onder andere de voedingsindustrie (smaakstoffen), de parfumindustrie (geurstoffen), chemische industrie (kleurstoffen) en de farmaceutische sector (geneesmiddelen). Secundaire metabolieten/deze stoffen zijn dus nuttig voor zowel de plant zelf als voor mens en dier. Planten kunnen bijvoorbeeld heerlijke geurstoffen produceren. Voor de plant heeft dit nut om de insecten aan te trekken die voor de bestuiving (voortplanting) van de plant zorgen. Voor de mens worden ze onder andere toegepast in cosmetica en wasmiddelproducten.
Niet alle planten mogen gebruikt worden in supplementen en sommige planten mogen slechts in beperkte hoeveelheid worden gebruikt, bijvoorbeeld alleen bepaalde onderdelen. In België is een lijst opgesteld van planten die in voedingssupplementen gebruikt mogen worden en met de gebruiksvoorwaarden.
‘Andere stoffen’ ten slotte kunnen ook in supplementen gebruikt worden voor hun nutritionele of fysiologische voordelen. Sommige van die stoffen zijn specifiek gereglementeerd en kunnen ook in gebruik beperkt worden, zoals cafeïne.
De supplementen moeten aan verschillende wetgevingen voldoen voordat deze op de markt gebracht mogen worden. Dit omvat zowel de voedingsmiddelen als de supplementen. Binnen de EU is de wetgeving op gebied van voedingssupplementen geregeld via de richtlijn 2002/46/EG. Deze vertaalt zich in België via het KB van 1992 ‘nutriënten en van voedingsmiddelen’ (ge-update 2017). De maximale hoeveelheden vitaminen en mineralen zijn daar dan weer niet in opgenomen.
Op gebied van de andere componenten van supplementen, planten en andere stoffen, is de wetgeving in Europa ook niet geharmoniseerd. België heeft respectievelijk een KB en een KB/MB voor deze 2 componenten. Wanneer er in een tabletje nog een bewaarmiddel wordt gestopt en een kleurtje wordt toegevoegd, valt dit onder de wetgevingen van de voedingsmiddelenindustrie, namelijk de verordening inzake levensmiddelenadditieven 1333/2008/EG.
Indien u een product in Europa wilt verkopen, zult u dus rekening moeten houden met zowel Europese als nationale wetgeving. Wat bij het ene land onder de levensmiddelenwetgeving valt, kan in een ander land onder de geneesmiddelenwetgeving vallen. Dat maakt het erg complex.
We staan nog even stil bij het etiketteren van een supplement. De ingrediënten moeten vermeld worden volgens de FIC REG 1169/2011 alsmede de nutritionele analyse van de vitaminen en de % RI. Tevens dienen een aantal algemene waarschuwingen meegegeven te worden zoals het feit dat nutriënten geen vervanging voor een volwaardige maaltijd zijn. Bij het gebruik van planten, moet u ook na gaan of er specifieke waarschuwingen vermeld moeten worden. Wat u niet noodzakelijk zal terugvinden op de verpakking zijn de voedingswaarden – deze zijn immers niet verplicht.
Supplementen en claims gaan van oudsher hand in hand, het is de essentie van hun bestaan. En die vindt u in overvloed terug op de verpakkingen en in reclames. Marketing, gezondheids- en nutritionele claims moeten aan specifieke wetgevingen voldoen. In geen enkel geval is een medische claim toegestaan. Claims dienen steeds wetenschappelijk onderbouwd te worden. Zo mag het woord probiotica in veel landen niet gebruikt worden. De basisregel blijft: u mag de consument níet misleiden.
Om een voedingssupplement te commercialiseren, dient u in België een supplement steeds te notificeren (officieel aanmelden), waarbij het een NUT-nummer toegewezen krijgt. Dit nummer komt ook op de verpakking te staan. Indien een supplement tevens planten of andere stoffen bevat, is het te herkennen aan de identificatie NUT/PL/AS. De aanwezigheid van een NUT-nummer op de verpakking betekent dat de inhoud, de hoeveelheid ingrediënten en de veiligheid van het product worden gecontroleerd. Ga dus altijd na of het product voorzien is van een NUT-nummer.
Ook hier is Europa niet geharmoniseerd. Zo is het niet toegestaan om een voedingssupplement vanuit Nederland op de markt te brengen in België. U zult dit product eerst moeten notificeren.
Heeft u vragen of hulp nodig bij etiketteren of claimswetgeving? Wij ondersteunen u graag bij de interpretatie van de claimswetgeving. Neem voor meer informatie contact met ons op.
Neem contact op met onze Sales Manager QA Janna Mestach.
BRC Agents & Brokers is een norm, ontworpen door BRC Global Standard, die van toepassing is op bedrijven die niet produceren. Het aspect ‘Broker’ in de norm slaat op bedrijven die kopen, doorv...
Als je met voedingsmiddelen werkt binnen jouw bedrijf, moet je voldoen aan voedselveiligheid wetgeving. Het is voor bedrijven vaak moeilijk om op de hoogte te blijven van wet- en regelgeving en dit to...
Als producent moet je je aan de additievenwetgeving houden. Dit is niet altijd een gemakkelijke opgave. Onder welke categorie valt een product en zijn er maximale hoeveelheden aan een additief verbond...
De kwaliteit van water krijgt steeds meer aandacht in de productieprocessen binnen de agrosector. Water is belangrijk vo...
Voldoen uw etiketten aan de huidige wet- en regelgeving? Hoe stelt u een eindproductspecificatie op? Dit zijn herkenbare...
In ons laboratorium voeren we bacteriologische en chemische analyses uit. De uitslag verwerken we in een rapport dat we ...
Als producent vraagt u zichzelf wellicht regelmatig af of uw producten aan de wet voldoen. Klopt de benaming van uw prod...
Afhankelijk van het doel en de afkomst van het water, ressorteert uw bedrijf onder een bepaalde wetgeving. Zo zijn er...
Als producent van voedingsproducten is er allerlei wetgeving waar u rekening mee moet houden. Bijvoorbeeld op het gebied...
Op de hoogte blijven? Meld u gratis aan voor de nieuwsbrief
Door bundeling van alle expertises helpt Normec Foodcare met allerhande vraagstukken en oplossingen op het gebied van procesbeheersing, kwaliteit en voedselveiligheid, laboratoriumonderzoek, smaaktesten, QA-automatisering, flexibele inzet van kwaliteitsmanagers en keurmeesters, opleidingen en trainingen, risicomanagement en etiketcontrole.
Wil u meer weten? Neem contact met ons op.
Vanaf 1 april 2022 maakt Micro-Smedt deel uit van Normec Foodcare.
Met Micro-Smedt als deel van de Normec Foodcare-familie, versterken we onze dienstverlening en halen we heel wat extra kennis in huis. Alle diensten van Micro-Smedt zijn vanaf nu op de website van Normec Foodcare te vinden.
Ben jij enthousiast over deze e-learning module? Bekijk dan de andere e-learning modules en trainingen in ons aanbod. Natuurlijk kan je ons ook altijd bellen voor een adviesgesprek, we horen graag van je!