Levensmiddelenadditieven: de juiste wetgeving

Levensmiddelenadditieven worden onder meer gebruikt om voedsel er mooier uit te laten zien, langer houdbaar te maken of om het een betere textuur te geven. Maar additieven mogen niet zomaar worden toegevoegd. In dit artikel een aantal handige tips voor het raadplegen van de juiste wetgeving.

Een additief is vanuit wetgeving gedefinieerd als een stof dat op zichzelf gewoonlijk niet als voedsel wordt geconsumeerd, gewoonlijk niet als kenmerkend voedselingrediënt wordt gebruikt en die voor technologische doeleinden bewust aan levensmiddelen wordt toegevoegd. Een additief mag niet zomaar worden toegevoegd; de goedkeuring en het gebruik ervan is gebonden aan Europese wet- en regelgeving.

Welke wetgeving is van toepassing?

Al vanaf de jaren zestig tot 2008 was het gebruik van levensmiddelenadditieven geregeld in verschillende Europese en nationale wetgevingen, wat soms leidde tot verschillen tussen de lidstaten binnen de Europese Unie. Daarom zijn in 2008 voor de goedkeuring en het gebruik van enzymen, additieven en aroma’s (ook wel levensmiddelenverbeteraars genoemd) vier verordeningen in werking getreden waarmee de wet- en regelgeving op Europees niveau werd geharmoniseerd.

Deze verordeningen maken deel uit van het Food Improvement Agents Package (FIAP) en zijn rechtstreeks geldig in alle lidstaten. Levensmiddelen die in Nederland verkocht mogen worden, mogen dat bijvoorbeeld ook in Spanje en Zweden. Het FIAP bestaat uit de volgende verordeningen:

• Verordening (EG) nr. 1331/2008 uniforme goedkeuringsprocedure
• Verordening (EG) nr. 1332/2008 inzake voedingsenzymen
• Verordening (EG) nr. 1333/2008 inzake levensmiddelenadditieven
• Verordening (EG) nr. 1334/2008 inzake aroma’s

Met de inwerkingtreding van Verordening (EG) nr. 1333/2008 was het niet direct duidelijk wat de wijzigingen waren ten opzichte van de oude wetgeving. De bijlagen die daarover gingen bleven voorlopig leeg. In de tussentijd kon gebruik worden gemaakt van de oude Europese richtlijnen en nationale wetgevingen. Pas eind 2011 werd met Verordening (EU) nr. 1129/2011 bijlage II van Verordening (EG) nr. 1333/2008 gevuld. Hierin stond per levensmiddelencategorie aangegeven welke additieven mochten worden gebruikt en welke voorwaarden daarvoor golden.

Welk additief is toegestaan?

Via de volgende stappen kan worden gecontroleerd of het toegestaan is om een bepaald additief toe te voegen aan het levensmiddel:

• Bepaal onder welke categorie van bijlage II van Verordening (EG) nr. 1333/2008 het betreffende levensmiddel is ingedeeld. Dit is de moeilijkste stap aangezien dit soms niet direct duidelijk is. Het Guidance document describing the food categories in Part E of Annex II to Regulation (EC) No 1333/2008 on Food Additives van de Europese Commissie kan hiervoor als hulpmiddel dienen.
• Bepaal of het gebruik van het additief is toegestaan en wat de gebruiksvoorwaarden zijn. Als het additief hier niet wordt genoemd is het gebruik ervan in het betreffende levensmiddel niet toegestaan. Het is mogelijk dat een additief is ingedeeld in een groep van additieven, deze groepen zijn aan het begin van bijlage II uitgewerkt.
• Bepaal of de aanwezigheid via het carry-over-beginsel is toegestaan. Het is mogelijk dat het gebruik van het additief is toegestaan in één van de ingrediënten van het eindproduct.
• Heeft het additief nog een technologische functie in het eindproduct? Indien het wel een technologische functie heeft is declaratie op het etiket verplicht. Indien het additief geen technologische functie heeft is declaratie niet verplicht, tenzij het een allergeen betreft.

Voldoe aan de wetgeving

Twijfelt u of bepaalde additieven zijn toegestaan? Of heeft u vragen over het gebruik van additieven? Onze Labelling Specialisten ondersteunen u graag. Neem contact op met onze Commercieel Manager.