Belangrijke aankomende wijzigingen in wetgeving 

Dit is een premiumartikel. Premiumartikelen maken deel uit van het Normec Foodcare Kenniscentrum abonnement.  Alle kennis en ervaring vanuit elke expertise komt samen in de Kennisbank. Je vindt hier alle relevante informatie over diverse productgroepen en wetgeving. Benieuwd? Lees wat het Normec Foodcare Kenniscentrum jou kan bieden.

De komende periode zijn meerdere belangrijke wijzigingen in wet- en regelgeving ophanden. We verwachten voornamelijk een aantal wijzigingen in nationale wetgeving. Lees in dit artikel wat de wijzigingen betekenen voor jouw organisatie. 

 1. Aanpassing houdbaarheidsvermelding 

Het Warenwetbesluit Bereiding en Behandeling van Levensmiddelen (BBL) wordt aangepast op de criteria voor het hanteren van een THT (ten minste houdbaar tot) en TGT (te gebruiken tot). Op dit moment geldt een TGT voor producten met het bewaarvoorschrift gekoeld bewaren op een temperatuur tot max 6°C of wanneer het product een houdbaarheid korter dan vijf dagen heeft. Alle producten die hier niet onder vallen, krijgen momenteel een THT. 

De aanpassing van het Warenwetbesluit BBL heeft tot gevolg dat de uiterste consumptiedatum (TGT) van toepassing is voor alle bederfelijke levensmiddelen. Een TGT gaat gelden voor levensmiddelen waarbij sprake kan zijn van een voedselveiligheidsrisico binnen de houdbaarheidstermijn. Producten worden na de uiterste consumptie datum als onveilig gezien. Het Warenwetbesluit wordt hiermee in lijn gebracht met Verordening (EU) Nr. 1169/2011. Het doel was om de wijziging van het Warenwetbesluit BBL per 1 juli 2022 van kracht te laten zijn. Het wijzigen duurt langer dan voorzien, waardoor het besluit zal intreden met ingang van 1 januari 2023 in plaats van 1 juli 2022. 

Update: Deze wijziging is beschreven in het Besluit van 24 november 2022, houdende wijziging van het Warenwetbesluit Bereiding en behandeling van levensmiddelen in verband met aanpassingen met betrekking tot het waarschuwingsetiket voor pluimveevlees en de houdbaarheidsdata van eet- en drinkwaren en enkele technische aanpassingen en wijziging van het Warenwetbesluit bestuurlijke boeten.

2. Waarschuwingsetiket pluimveevlees  

Bij de wijziging van het Warenwetbesluit Bereiding en Behandeling van Levensmiddelen (BBL) wordt ook de verplichte waarschuwingstekst voor vers verpakt pluimveevlees aangepast en gemoderniseerd. Deze aanpassing is tot stand gekomen op basis van onderzoek van het RIVM naar het effect van het waarschuwingsetiket en een consumentenonderzoek van het Voedingscentrum. Op het nieuwe etiket worden de waarschuwingen middels pictogrammen en een korte tekst weergegeven: 

•  Het product in de koelkast bewaren bij maximaal 4 °C; 
• Handen, snijplank en mes grondig wassen na contact met rauw vlees; 
• Het vlees goed doorbakken voor consumptie. 

Het waarschuwingsetiket moet in hetzelfde gezichtsveld worden geplaatst als de benaming van het product. De waarschuwing geldt niet voor pluimveevlees dat diepgevroren verkocht wordt. De aangepaste tekst en het ontwerp van het etiket zullen als bijlage in het Warenwetbesluit BBL worden opgenomen. 

Update: Deze wijziging is beschreven in het Besluit van 24 november 2022, houdende wijziging van het Warenwetbesluit Bereiding en behandeling van levensmiddelen in verband met aanpassingen met betrekking tot het waarschuwingsetiket voor pluimveevlees en de houdbaarheidsdata van eet- en drinkwaren en enkele technische aanpassingen en wijziging van het Warenwetbesluit bestuurlijke boeten.

3. Brexit – etiketteren voor export naar VK 

Sinds de Brexit is het Verenigd Koninkrijk geen lid meer van de Europese Unie en behoort het tot de derde landen. Vanaf 30 september 2022 moeten etiketten van producten die worden verkocht in de UK voldoen aan Britse wetgeving. Tot die tijd worden etiketten geaccepteerd die voldoen aan EU-wetgeving.  

Volgens de nieuwe Britse wetgeving moeten producten die in het Verenigd Koninkrijk verkocht worden, de bedrijfsnaam en het adres van de importeur uit het Verenigd Koninkrijk (VK), de Kanaaleilanden of het eiland Man vermeld krijgen.

Levensmiddelen die in Noord Ierland (NI) worden verkocht, moeten een NI- of EU-adres voor het levensmiddelenbedrijf bevatten. Als het levensmiddelenbedrijf zich niet in NI of EU bevindt, moeten ze het adres van de importeur vermelden, gevestigd in NI of de EU.

4. Aanpak voor de veiligheid van voedingssupplementen 

Met enige regelmaat blijkt dat onveilige voedingssupplementen worden verkocht die gezondheidsschade kunnen aanrichten bij de consument. Momenteel is op Europees en nationaal niveau onvoldoende specifieke regelgeving om onveilige stoffen in voedingssupplementen te weren. Dit maakt het voor de NVWA complex om effectief toezicht te houden en te kunnen optreden indien nodig.  

Eind 2020 heeft de minister voor medische zorg daarom een verbeterde aanpak voor de veiligheid van voedingssupplementen geïnitieerd. Eén van de aandachtspunten in deze aanpak is het opstellen van een nationale lijst met onveilige stoffen in voedingssupplementen. In een recente kamerbrief van eind maart 2022 beschrijven minister Kuipers (VWS) en minister Staghouwer (LNV) dat dit jaar is gestart met het opstellen van de lijst onveilige stoffen. Het doel is om in 2023 een eerste lijst op te nemen in de Warenwet en deze de komende jaren verder uit te breiden. Daarnaast blijven de ministers zich inzetten voor meer geharmoniseerde aanpak binnen de EU. 

Daarnaast bestaat de aanpak uit drie andere pijlers die de veiligheid van voedingssupplementen moeten verbeteren. Zo wordt onderzocht of de invoering van een notificatiesysteem voor voedingssupplementen kan bijdragen aan naleving en toezicht op de veiligheid. Veel Europese landen werken al met een systeem waarin bedrijven hun producten moeten registreren alvorens ze deze op de markt mogen brengen. 

Verder richt de NVWA zich op toezicht op handel via het internet en uit derden landen, in samenwerking met de douane. Het laatste aandachtspunt betreft communicatie en voorlichting. In het kader hiervan is het Voedingscentrum onder andere gestart met een 3D weergave van etiketten van supplementen voor zwangere vrouwen. Ook zal de NVWA binnenkort een handboek Voedingssupplementen publiceren. Dit handboek geeft informatie en aandachtspunten over de relevante wetgeving voor bedrijven die voedingssupplementen op de markt willen brengen.  

5. Tijdelijk geen handhaving NVWA tekort zonnebloemolie 

Oekraïne is één van de grootste producenten van zonnebloemolie ter wereld. Door de oorlog is dit product steeds lastiger beschikbaar en ontstaat een tekort. Levensmiddelenproducenten onderzoeken het gebruik van alternatieve plantaardige oliën. Door de aanpassing in receptuur moeten etiketten aangepast worden. De NVWA heeft begrip voor de situatie en zal tijdelijk niet handhaven wanneer etiketten niet kloppen door het tekort aan zonnebloemolie. Het wel belangrijk dat de voedselveiligheid niet in het geding komt door de ongewijzigde etikettering. Lees verder over het gedoogbeleid van NVWA en de aanpak van de autoriteiten van andere EU-lidstaten. 

 6. Recall binnen 4 uur 

Nederland heeft een ontwerpregeling opgesteld ‘Beleidsregel nadere invulling Verordening (EG) 178/2002’ waarin concrete traceerbaarheidseisen staan. De regeling noemt onder andere dat traceerbaarheid altijd binnen 4 uur moeten kunnen plaatsvinden. Op dit moment ontbreekt zowel in de Europese Algemene Levensmiddelenverordening als in Nederlandse regelgeving een concrete tijdslimiet waaraan bedrijven zich moeten houden voor het aanleveren van de traceerbaarheidsinformatie. Hierdoor kan de NVWA niet slagvaardig optreden en de aanlevering van adequate informatie bespoedigen. Bedrijven nemen in de praktijk te vaak te veel tijd om de juiste informatie aan te leveren, omdat de druk van een concrete norm (tijdslimiet) ontbreekt. 

Momenteel loopt de notificatieprocedure in Brussel. Naar verwachting zal de beleidsregel medio 2022 van kracht worden en opgenomen worden in de Nederlandse wetgeving. Deze beleidsregel biedt bedrijven handvaten voor het regelen van adequate traceerbaarheid en tegelijkertijd voor autoriteiten handvaten voor handhaving. Lees verder in het artikel traceerbaarheidseis van vier uur in wetgeving. 

Update: de Beleidsregel nadere invulling Verordening (EG) 178/2002 is inmiddels gepubliceerd en van kracht sinds 1 juli 2022. 

7. Warenwetbesluit Meel en Brood 

Sinds 1 juli 2020 geldt het Warenwetbesluit Meel en Brood. Er geldt een overgangstermijn van twee jaar. Bedrijven hebben tot 1 juli 2022 de tijd om aanpassingen door te voeren. De aanpassingen zorgen ervoor dat het voor de consument makkelijker wordt om aan de naam van het brood informatie over de samenstelling te herkennen. Dit zijn de vier belangrijkste wijzigingen: 

1. Een vermelding van wit, bruin of volkoren wordt verplicht voor alle broodsoorten. De kleur van brood kon voor consumenten voor verwarring zorgen, aangezien donker brood niet automatisch volkorenbrood is. “Tarwebrood” wordt nu bijvoorbeeld “bruin tarwebrood”.  
2. Het moet voor de consument duidelijk zijn welke graansoort(en) in het brood zit(ten). Een brood dat met één of twee graansoorten bereid is, moet altijd de naam van het gebruikte graan of de gebruikte granen bevatten. “Bruinbrood” mag dus niet meer en wordt “bruintarwebrood”. Als 1, 2 of meer granen in de aanduiding genoemd worden, zijn er eisen aan de hoeveelheid van elk van deze granen. Daarnaast moet meergranenbrood uit minimaal drie verschillende granen bestaan.  
3. Niet elk brood mag “(zuur)desembrood” genoemd worden. Zuurdesem- of desembrood worden beschermde productaanduidingen en de term mag alleen gebruikt worden wanneer (zuur)desem als enige rijsmiddel gebruikt is. 
4. Naast “heel” en “half” brood, is er nu ook een klasse midden / middengroot brood. Deze categorieën hebben te maken met de hoeveelheid droge stof in een brood.  

Wil je meer weten? Lees dan het artikel over de nieuwe versie van Warenwetbesluit Meel en Brood.