Gezondheidsclaims op voedingssupplementen

Voedingssupplementen kunnen allerlei gezondheidsclaims bevatten om bepaalde eigenschappen van het product te benadrukken. Voorbeelden zijn ‘goed voor de bloeddruk’ of ‘ondersteunt de spijsvertering’. Maar niet alles mag zomaar geclaimd worden. De voorwaarden zijn wettelijk vastgelegd. Vaak worden grenzen opgezocht van wat wettelijk is toegelaten. Waar moet je op letten bij het maken van gezondheidsclaims?

Voedingssupplementen

Een voedingssupplement is een geconcentreerde bron van bijvoorbeeld vitaminen en mineralen of andere stoffen met een voedingskundig of fysiologisch effect. Ze bestaan meestal uit tabletten of capsules, maar soms ook bijvoorbeeld druppels of poeders. Hierdoor lijken ze vaak op geneesmiddelen, maar dat zijn het niet. Voedingssupplementen zijn bedoeld als aanvulling op de normale voeding. Een kruidenpreparaat kan ook een voedingssupplement zijn. Op voedingssupplementen en kruidenpreparaten is Verordening (EU) nr. 1924/2006 inzake voedings- en gezondheidsclaims voor levensmiddelen (hierna Claimsverordening genoemd) van toepassing.

Gezondheidsclaims

De definitie van een gezondheidsclaim staat vermeld in artikel 2 van de Claimsverordening:“Een claim die stelt, de indruk wekt of impliceert dat er een verband bestaat tussen een levensmiddelencategorie, een levensmiddel of een bestanddeel daarvan en de gezondheid.”In de wetgeving wordt onderscheid gemaakt tussen verschillende soorten claims, waaronder gezondheidsclaims die niet over ziekterisicobeperking en de ontwikkeling en gezondheid van kinderen gaan, ook wel generieke gezondheidsclaims genoemd. In artikel 13.1 staat aangegeven dat deze gezondheidsclaim beschrijft of verwijst naar:“a) de rol van een nutriënt of andere stof bij de groei en ontwikkeling en de functies van het lichaam, of;

1. b) psychologische functies of gedragsfuncties, of;
2. c) onverminderd Richtlijn 96/8/EG, het afslankende of het gewichtsbeheersende effect, een vermindering van het hongergevoel, een versterking van het gevoel van verzadiging, of beperking van de in de voeding beschikbare energie”.

Voorwaarden

Aan het gebruik van gezondheidsclaims zijn voorwaarden gesteld. Zo mogen alleen gezondheidsclaims die wetenschappelijk zijn onderbouwd worden gebruikt. Ook moet de claim begrijpelijk zijn voor de consument. Claims mogen nooit onjuist, dubbelzinnig of misleidend zijn.De European Food Safety Authority (EFSA) beoordeelt de wetenschappelijke onderbouwing van een gezondheidsclaim. Op basis hiervan neemt de Europese Commissie een besluit of de claim wordt toegelaten of niet. Alle toegelaten en afgewezen gezondheidsclaims staan in een Europees register voor claims. Hier staan ook per toegelaten claim de ‘conditions of use’ aangegeven waar aan moet worden voldaan om die claim te mogen maken. Er wordt bijvoorbeeld aangegeven wat de minimale dagdosering is.

“On hold” claims

Over claims met betrekking tot kruidenpreparaten (botanicals) heeft de Europese Commissie nog geen besluit genomen. Deze claims zijn nog niet toegelaten of afgewezen, maar staan ‘on hold’. Totdat de Commissie een definitieve beslissing heeft genomen, mogen deze claims nog gebruikt worden. Claims die nooit ter beoordeling bij EFSA zijn ingediend, mogen niet gebruikt worden.Om een “on hold” claim te mogen maken, moet wel worden voldaan aan de ‘conditions of use’ die bij de claim horen. Deze zijn terug te vinden in de Access-database op de website van EFSA.

Verplichte vermeldingen

Met betrekking tot de etikettering en presentatie zijn specifieke voorwaarden gesteld in de Claimsverordening. In artikel 10 is bijvoorbeeld aangegeven dat gezondheidsclaims alleen zijn toegestaan als bepaalde informatie is aangebracht. Zoals een bewering waarin wordt gewezen op het belang van een gevarieerde, evenwichtige voeding en een gezonde levensstijl.

Welke bewoordingen zijn toegestaan?

Voor de claims mogen ook andere bewoordingen worden gebruikt dan de bewoordingen in het officiële register. Het is hierbij onder andere van belang dat de bewoording dezelfde betekenis heeft en niet medisch van aard is. Op de website van de keuringsraad is een database te vinden met toegestane en niet-toegestane voorbeeldbewoordingen. Zo is bijvoorbeeld toegestaan: ‘Vitamine C ondersteunt het immuunsysteem.’ Maar de bewoording ‘Vitamine C bevordert het immuunsysteem’ is níet toegestaan.Voor bewoordingen van claims die je mag gebruiken bij kruidenpreparaten, raadpleeg je de Indicatieve lijst. Daarnaast is op de website van de keuringsraad een richtsnoerdocument te vinden over het gebruik van gezondheidsclaims. Tevens vind je daar een document met interpretatiekwesties naar aanleiding van voorbeelden uit de praktijk.Een gezondheidsclaim moet altijd gekoppeld zijn aan het betreffende nutriënt waarvoor de claim van toepassing is. Het moet duidelijk zijn welke voedingsstof verantwoordelijk is voor welk gezondheidseffect. Er mogen echter ook algemene, niet- specifieke claims worden gebruikt, bijvoorbeeld de term ‘gezond’. Verwijzingen naar zulke algemene, niet-specifieke voordelen, zijn alleen toegestaan indien ze gepaard gaan met een specifieke, toegelaten gezondheidsclaim.

Let niet alleen op de bewoording

De Claimsverordening geldt niet alleen voor etiketteksten, maar voor alle vormen van reclame. Bijvoorbeeld ook voor reclame-uitingen via verschillende media en voor merknamen, logo’s en afbeeldingen. Een afbeelding van een hart zou bijvoorbeeld een positieve invloed op de gezondheid van het hart kunnen impliceren en valt daarmee onder de definitie ‘gezondheidsclaim’.

Hulp nodig?

Normec Foodcare ondersteunt je graag bij de interpretatie van de claimswetgeving. Neem voor meer informatie contact met ons op.