Etikettencontrole 2020: feestelijke dranken

Ook dit jaar hebben we een etikettencontrole uitgevoerd. Deze keer is er gekozen voor de feestelijke dranken als champagne, mousserende wijn en de steeds populairder wordende alcoholvrije varianten. De etiketten van de dranken zijn door etiketteringsspecialisten van Normec Foodcare gecontroleerd. De meeste etiketten voldoen aan de wetgeving, maar er zijn zeker ook verbeteringen mogelijk.

Wetgeving alcoholhoudende dranken

Bij alcoholische dranken zit de wetgeving qua etikettering anders in elkaar dan bij dranken die geen alcohol bevatten. Ook van toepassing is verordening (EU) nr. 1308/2013 over landbouwproducten, waarin verschillende soorten wijn staan beschreven en waar het aan moet voldoen. Onder “wijn” wordt verstaan: het product dat uitsluitend wordt verkregen door gehele of gedeeltelijke alcoholische vergisting van al dan niet gekneusde verse druiven of van druivenmost met daarbij eisen voor minimale en maximale alcoholpercentages.

Vrijstelling van verplichtingen

Het vermelden van de voedingswaarden en een lijst van ingrediënten is niet verplicht voor alcoholische dranken met een alcoholgehalte van meer dan 1,2 %. Echter, het Europees Parlement, de WHO, consumenten- en volksgezondheidsorganisaties vragen om betere informatievoorziening voor wat betreft alcoholhoudende dranken. De Europese Commissie heeft besloten de branche vooralsnog zelf tegemoet te laten komen aan de wensen en verwachtingen van de consument. De branche werkt nu met een vrijwillige declaratie. Dit houdt in dat bedrijven zelf mogen beslissen of ze voedingswaarden en ingrediënten wel of niet op het etiket vermelden of dit geven middels een QR code of website. Er zijn diverse websites te vinden die al veel aanvullende informatie bevat over wijnen. Maar is op de etiketten ook al meer informatie voor de consument zichtbaar?

De zelfregulering resulteert (nog) nauwelijks in extra informatie voor de consument. Op één van de champagneflessen staat een QR code. Scannen levert een Franstalig document op. Om deze reden niet heel uitnodigend om te lezen, maar duidelijk wordt met welke druivensoorten in welke verhouding de champagne gemaakt is. Daarnaast wordt het suikergehalte vermeld.

Op een andere champagne en een paar wijnen staat de energetische waarde. De Europese Commissie staat dit toe: “De verordening laat bijgevolg toe de vrijwillige voedingswaardevermelding op alcoholhoudende dranken te beperken tot de energetische waarde”.

Een ander opvallend product is een alcoholvrije mousserende vruchtenfrisdrank met champagne in de verkoopbenaming. Champagne is een beschermde oorsprongsbenaming. Volgens de Europese regelgeving moet champagne daadwerkelijk uit de streek Champagne komen. Aan het etiket te zien heeft deze drank echter niet veel met champagne te maken. Hetzelfde geldt voor een feestelijke kinderchampagne, die verder qua ingrediëntendeclaratie netjes voldoet.

Resultaten alcoholvrije wijnen

Na het bekijken van wijnen met alcohol, valt het op dat op het etiket van alcoholvrije wijnen wel een reeks aan ingrediënten staat. Alcoholvrije wijnen voldoen qua alcoholgehalte niet aan de definitie van wijn zoals die vastligt in verordening (EU) nr. 1308/2013. In deze verordening staat ook dat lidstaten toestemming mogen geven voor het gebruik van de term “wijn” in (o.a.) samengestelde benamingen. Nederland heeft dat gedaan in de Regeling wijn en olijfolie; ‘alcoholvrije wijn’ als benaming is toegestaan.

Van één wijn voldoet het etiket op meerdere vlakken niet. Alle informatie staat in het Engels, terwijl in Nederland de informatie (minimaal) in de Nederlandse taal moet worden aangeboden. Daarnaast klopt ook de voedingswaardevermelding niet: het gehalte sodium (natrium) wordt gedeclareerd in plaats van zout en verzadigde vetzuren ontbreken. Tot slot is ook de volgorde gehusseld. In de ingrediëntendeclaratie ontbreekt een categorale benaming (groepsnaam) voorafgaand aan een additief. Op een andere wijn, uit Zuid Afrika, staat niet ‘Ten minste houdbaar tot’, maar ‘beste voordat’.

Conclusie

Het gros van de onderzochte dranken voldoet aan de wettelijke etiketverplichtingen, ook al zijn er producten waarvan het etiket grondig onder de loep moet worden genomen door de producent. Alcoholvrije wijn is een toegelaten benaming. Alcoholhoudende dranken zijn van veel etiketteringsregels vrijgesteld, zoals een voedingswaarde en ingrediëntendeclaratie. Toch is er een beweging gaande om de consument van meer informatie te zien. Op de etiketten is dit her en der terug te zien, maar er is veel ruimte voor verbetering op dit punt.

Namens alle medewerkers van Normec Foodcare: proost op het nieuwe jaar!