Allergenenmanagement in de praktijk – leveranciers en fraude

In het whitepaper Allergenenmanagement Een wereld te winnen heb je kunnen lezen hoe jij winnaar wordt in allergenenmanagement. In dit artikel geven wij tips hoe je dit kunt toepassen in de praktijk. Een van de onderdelen is de ingekochte grondstoffen en producten goed beoordelen en controleren. Hiervoor is leveranciersbeheersing een goede start. Wat houdt dit in?

Inkoop van grondstoffen en producten

Elk bedrijf dat voedingsmiddelen produceert of in voedingsmiddelen handelt, heeft te maken met de inkoop van grondstoffen en producten. Dit kan heel simpel en overzichtelijk zijn wanneer bijvoorbeeld hele appels direct van de boer worden ingekocht. Hierbij is zeer weinig kans op kruisbesmetting met allergenen uit andere producten. Het kan echter ook veel ingewikkelder zijn wanneer bewerkte producten worden ingekocht van een leverancier die veel verschillende producten bewerkt. Daarbij kunnen verschillende allergenen in de productie aanwezig zijn en bestaat de kans op kruisbesmetting met allergenen.

Het is belangrijk om bij de leveranciersbeheersing ook informatie over allergenen mee te nemen. Dit kan door het beoordelen van onder andere deze vragen:

• Welke producten worden door de leverancier verwerkt?
• Welke allergenen zijn in het bedrijf en op de productielijnen aanwezig?
• Welke procedure en beheersmaatregelen hanteert de leverancier ter voorkoming van kruisbesmetting met allergenen?
• Zijn er andere schakels in de keten waar kruisbesmetting met allergenen kan optreden?

De vernieuwde wetgeving helpt hierbij. Verordening (EG) Nr. 852/2004 is aangevuld met Verordening (EU) 2021/382 waarin is opgenomen dat voedingsmiddelenbedrijven en de ondersteunende bedrijven (zoals transport) door schoonmaak na een productie/opslag van allergenen producten de kans op kruisbesmetting moeten verkleinen.

Naast dat er onbewust iets fout kan gaan bij leveranciers, kan ook opzettelijk een product worden aangepast. Dit noemen we voedselfraude. Het kan hierbij gebeuren dat de leverancier een product vermengt of vervangt met een goedkopere grondstof die wel allergeen is of een ander allergeen is. Hierdoor kan een product onveilig worden voor mensen die allergisch zijn voor een bepaalde stof. Denk hierbij aan het mengen van amandelmeel met pinda meel, olijfolie verdunnen met pindaolie, een vegan koekje dat toch ei bevat of een visproduct dat garnaal bevat.

Een goede voedselfraude analyse is belangrijk om de grondstoffen, ingekochte producten en leveranciers op meer punten te beoordelen. Door te onderzoeken wat de kans is op fraude met een product en welke soort fraude voor kunnen komen, leer je meer over het product en hoe fraude te voorkomen is. Met dure producten wordt bijvoorbeeld eerder gefraudeerd dan goedkopere producten. Ook kan fraude voortkomen uit gemak zodat het proces efficiënter verloopt en zo meer geld wordt verdiend. Een voorbeeld is dat na productie van een product met allergeen materiaal geen of onvoldoende schoonmaak plaatsvindt waardoor het volgende product besmet kan worden met productresten uit de voorgaande batch. Vergeet ook niet te kijken naar de leverancier. Bedrijven die het bijvoorbeeld financieel moeilijk hebben, zijn eerder vatbaar voor fraude. Bij twijfel over een product kunnen altijd analyses worden uitgevoerd. Vaak is een DNA-analyse mogelijk, maar ook voedingswaarde analyses en microbiologisch onderzoek kunnen inzicht bieden in de authenticiteit van een product.

In de praktijk

Leveranciersbeheersing is in veel organisaties een taak van inkoop en de kwaliteitsafdeling. Tips om dit zo goed mogelijk uit te voeren:

• Stel een basis questionnaire op met enkele vragen die elke leverancier van grondstoffen en ingekochte producten invult ongeacht of zij een GFSI-certificaat hebben. Zo leer je de leverancier en het proces kennen en kan je bepalen of het bij het proces van jouw bedrijf past.
• Voer periodiek leveranciersaudits uit.
• Vraag analyseresultaten op en voer periodiek eigen analyses uit. Denk hierbij ook aan analyses op allergenen om kruisbesmetting uit te sluiten.
• Beoordeel het product bij ontvangst en tijdens gebruik.
• Bij twijfel over een product kunnen bijvoorbeeld DNA-analyses worden uitgevoerd.

Hulp nodig?

Onze adviseurs ondersteunen je graag bij het opzetten/verbeteren van de leveranciersbeheersing en voedselfraude analyse. Ook kunnen bij onze laboratoria vele productanalyses worden uitgevoerd om te beoordelen of het product productvreemde allergenen bevat. We helpen je daarnaast graag met een betere en efficiëntere kwaliteitsborging door digitalisering van kwaliteitszaken. Neem contact met ons op.