Allergenenbeheersing met SimplyOK

Bij Normec Label & Specifications zien we regelmatig etiketten voorbij komen waar een waarschuwing voor sporen van allergenen op staan vermeld. Binnen de Europese Unie zijn de regels met betrekking tot het vermelden van allergenen vastgelegd in Verordening (EU) nr. 1169/2011 betreffende de verstrekking van voedselinformatie aan consumenten. In de blog Allergenenvermelding op etiketten is meer te lezen over hoe de allergenen vermeld moeten worden. In de verordening is echter niets opgenomen over het vermelden van kruisbesmettingen. Wanneer dient er dan wel of juist niet een waarschuwing geplaatst te worden zoals ‘Kan sporen bevatten van..’ of ‘geproduceerd in een fabriek waar ook…wordt verwerkt’.

Betrouwbare allergeneninformatie

Allergeneninformatie op etiketten is niet altijd juist, wat resulteert in voedselveiligheidsmeldingen en recalls. Ruim 86 procent van de voedselveiligheidsmeldingen gepubliceerd door de NVWA in 2017 was gerelateerd aan allergenen. Uit een oorzaakanalyse blijkt dat veel recalls veroorzaakt worden door een foutief opgesteld etiket (52%) of door etiketverwisseling (32%). Daarnaast werden ook productiefouten resulterend in een andere productsamenstelling gemeld als oorzaak.

Onderbouwde informatie geven over de onbedoelde aanwezigheid van allergenen (kruisbesmetting) is nog moeilijker. Er is geen wettelijke verplichting voor leveranciers van levensmiddelen om kruisbesmetting op het etiket te vermelden. Het is de keuze van de fabrikant om dit te doen.

Het allergenenmanagement van producenten zal dus goed op orde moeten zijn om te kunnen bepalen wanneer er een reëel risico op kruisbesmetting bestaat en om ondubbelzinnige, complete en betrouwbare allergeneninformatie te kunnen verschaffen over ingrediënten en kruisbesmetting. Om het allergenenbeheersysteem van een bedrijf in de praktijk te beoordelen, heeft Stichting SimplyOK een certificatieschema ontwikkeld.

Voldoen aan SimplyOK

Met het SimplyOK certificatieschema, ook wel Code of Practice genoemd, is het mogelijk om aan de hand van een stappenplan het allergenenbeheersysteem van het bedrijf in de praktijk te beoordelen.

De Code of Practice van SimplyOK is gebaseerd op vijf basispijlers van allergenenbeheer:

• Correcte en volledige grondstofinformatie
• Toepassen juiste receptuur
• Opstellen van juiste informatie in combinatie met het ontwerp van het etiket
• Voorkomen van verwisseling van product en/of verpakkingsmateriaal
• Voorkomen van kruisbesmetting mede door het uitvoeren van een kwantitatieve risicobeoordeling met hulp van VITAL^®.

Een risicobeoordeling is nodig om risico’s van kruiscontaminatie met allergenen juist te kunnen inschatten. Het berekenen van kruisbesmetting van allergenen met behulp van VITAL®, is pas zinvol wanneer een allergeenmanagementsysteem is geïmplementeerd en op orde is. Daarna kan de uitkomst van de VITAL^® berekening met behulp van analyses getoetst worden.

Het certificatieschema kan op de website van SimplyOK worden gedownload.

Allergenenvermelding op verpakking

Een product dat volgens de Simply OK standaard is geproduceerd, geeft ondubbelzinnige, complete en betrouwbare allergeneninformatie. Indien SimplyOK wordt toegepast en hieruit blijkt dat er volgens de VITAL^® methode een risico is op kruisbesmetting met een allergeen,wat niet voorkomen kan worden, dan kan de vermelding ‘kan sporen bevatten van’ worden vermeld. De referentiewaarden die bij de VITAL^® methode worden gehanteerd zijn in veel gevallen hoger dan de waarden die de NVWA heeft vastgesteld.

VITAL^® is niet van toepassing op producten met een ‘vrij-van’ claim, de Code of Practice richt zich niet op ‘vrij-van’ producten. Door te zorgen voor betrouwbare allergeneninformatie, kan de consument met een allergie een veilige keuze maken en kunnen allergenen recalls worden voorkomen.

Eisen vanuit retail

Onder andere Albert Heijn vraagt zijn huismerkleveranciers om een allergenenonderbouwing up te loaden in het productspecificatiesysteem. Deze informatie wordt gebruikt om te beslissen of een waarschuwingszin van allergenen op het etiket geplaatst moet worden. De Code of Practice van SimplyOK wordt hiervoor als leidend gezien. Albert Heijn verwacht dat het allergenenmanagementsysteem van de huismerkproducenten aan de Code of Practice voldoet.